Πέτρινα γεφύρια-περάσματα σε βασικούς άξονες επικοινωνίας της Ηπείρου _ Γεφύρι της Κόνιτσας

Ένα “δικτύο” γεφυριών καθιστά δυνατή την “υπερπήδηση” των υδάτινων εμποδίων που διακόπτουν την κεντρική συγκοινωνιακή γραμμή της ενδοχώρας της Ηπείρου (παλιάς και νέας). Προεκτείνεται βορειοδυτικά μέσω της κοίτης της Βοϊούσας και νότια μέσω των κοιλάδων του Λούρου και του Αράχθου. Πάνω στον κύριο αυτό ενοποιητικό άξονα της Ηπείρου, ο οποίος συνέδεε τις μεγαλύτερες πόλεις της: Γιάννενα και Άρτα μεταξύ του , καθώς και με την Αυλώνα, το Τεπελένι και το Αργυρόκαστρο, συναντούμε το γεφύρι της Κόνιτσας.
Βρίσκεται σε στένωμα του ποταμού Αώου κάτω από την πανύψηλη Γκαμήλα και λίγο πριν ξεχυθεί στην πεδιάδα της Γλιτονιάβιστας κοντά στην Κόνιτσα. Πρόκειται για μονότοξο γεφύρι, διαστάσεων 20×40μ., με τεράστια καμάρα, χτισμένο το 1870 με Πρωτομάστορα το Ζιώγα Φρόντζο από την Πυρσόγιαννη.
Στην κορυφή του τόξου -όπου ο διαβάτης ανεβαίνει με μια σειρά από ελαφρώς γερτά πλατύσκαλα- σώζεται μια καμπάνα, κρεμασμένη κάτω απο την κορυφή της καμάρας, η οποία σήμαινε τις επικίνδυνες στιγμές για τους περαστικούς λόγω του δυνατού αέρα. Το κόστος κατασκεύης του ήταν 120.000 γρόσια και σε αυτό συνεισέφεραν και οι ίδιοι οι κάτοικοι της Κόνιτσας (Έλληνες και Τούρκοι).

” Ήταν μέσα Οκτώβρη μήνα. Είχαν αρχίσει τα πρώτα κρύα, όχι όμως και οι βροχές. Ανέβαινα Μακεδονία, αφήνοντας πίσω μου μιαν Ήπειρο φθινοπωρινή…

Βγαίνοντας από την Κόνιτσα, ξαναείδα το παλιό γεφύρι στη ρεματιά, κάτω απ’ το πλατάνι. Θέλησα άλλη μια φορά να το φωτογραφήσω, σε απόχρωση τώρα εποχιακού κίντρινου…

Απέναντι, στην πλαγιά, χιλιάδες γιδοπρόβατα, σκυλιά, φορτωμένα μουλάρια. Κατηφόριζαν προς το μέρος μου, στης Τοπόλιτσας το γεφύρι. Κάθοδος φθινοπωρινή, από τις Πίνδου τα υψώματα στην Ηγουμενίτσα και την Παραμυθιά. Ηλιοκαμένοι, αγριωποί οι τσοπαναραίοι, σφύριζαν με νόημα, έκοβαν δρόμο, αγνοούσαν τα καγκιόλια που πήγαινε-έλα καθυστέραγαν…

Παρακολούθησα το πέρασμά τους απ’ το γεφύρι ώρα πολύ. Και είχε κείνη η εικόνα κάτι απ’ την πατίνα του χρόνου πάνω της που την έκανε ακόμα πιο πολύτιμη…

Όταν πέρασαν και τα τελευταία ζώα, ένας από τους τσοπάνους, εκείνος που έκλεινε τη θορυβώδη πομπή, στάθηκε στην πιο ψηλή αρκάδα κι άναψε τσιγάρο. Κι απόμεινε εκεί ακίνητος, μέχρι να φτάσει το μάτι του, μαζί με το νερό, κάτω στην πεδιάδα, στον κάμπο της Γλιτονιάβιστας. Αυτός και το γεφύρι! Ολομόναχοι. Δίχως του άλλους που συνέχιζαν. Να τους καδράρει και τους δύο η αιωνιότητα του πλάτανου…” Σπύρος Μαντάς, 1985

πηγές:

Κοκολάκης Μιχάλης, Το ύστερο Γιαννιώτικο Πασαλίκι, Χώρος , Διοίκηση και Πληθυσμός στην Τουρκοκρατούμενη Ήπειρο, (1820-1913), Αθήνα 2003, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών/ Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών

Μαντάς Σπύρος, Ηπειρώτικα Γεφύρια, εκδ. Λαϊκό Πολύπτυχο, Αθήνα 1984

Πετρονώτης Αργύρης, Πέτρινα γεφύρια στην Ελλάδα στο Φύση και έργα ανθρώπων, Υπ. Ε.Π.Θ.-Ε.Ι.Ν. & Κ.Π.Ε. Κόνιτσας, Κόνιτσα 2001

Χαρίσης Α. Βασίλης, Ζαγοροχώρια, Μελέτη προστασίας, εκδ. Γενικής Διευθύνσεως Οικισμού Υπουργείου Δημοσίων Έργων, Αθήνα, 1979

http://www.konitsa.gr
http://www.travel-mania.gr
https://eparxiakonitsas.wordpress.com
http://arhiogefirionipirotikon.blogspot.gr/2012/01/blog-post_93.html